Z-Raporu Dergisi Sayı: 79 (Aralık 2025);Küresel Endüstride Üçlü Cephe - Yerli Üretim, Bloklaşma, Nadir Elementler

Ticaret savaşları, tedarik zinciri kırılmaları ve yükselen korumacılık, dünya ekonomisini çok mer-kezli bir yapıya sürüklüyor. ABD'nin tarifeleri, Çin'in hammadde kartı ve Avrupa'nın stratejik özerklik arayışı, küresel sistemde yeni ittifakların önünü açıyor. BRICS, RCEP ve CPTPP gibi bloklar artık yalnızca ekonomik değil, jeopolitik güç merkezleri olarak sahneye çıkıyor. Uzmanla-ra göre bu dönüşüm, Batı'dan Doğu'ya uzanan uzun soluklu bir hegemonya değişiminin habercisi. Bu kapsamda Z Raporu Aralık sayısı ‘Küresel Endüstride Üçlü Cephe' başlıklı kapak dosyasında dünyanın tek merkezli küreselleşmeyi aşarak stratejik blokların rekabet ettiği yeni çağın tartışma-sını sayfalarına taşıyor. TÜRKİYE'NİN START-UP EKOSİSTEMİ GÜÇLENİYOR Türkiye'nin 25 yıllık start-up ekosistemi ‘hasat' dönemine girerken, yatırımlar hız kesmeden artı-yor. 2025'in üçüncü çeyreğinde Türk girişimlerine 475 milyon dolarlık yatırım yapılması, bu bü-yümenin en somut göstergesi oldu. Yapay zekâ, fintech ve SaaS çözümleri ölçeklenebilir modelle-riyle yatırımcı ilgisinin odağında yer alıyor. Uzmanlara göre, artık sadece sermaye değil; küresel vizyon, güçlü hikâyeler ve işbirliği kültürü Türkiye'nin girişimcilik yolculuğunu şekillendirecek. Türkiye, yenilikçi fikirlerin doğduğu bölgesel bir girişimcilik üssüne dönüşüyor. ABD-ÇİN UZLAŞISI GEÇİCİ Mİ, KALICI MI? Busan'daki Trump-Şi buluşması iki süper gücün karşılıklı bağımlılıkla örülü rekabetini sakinleşti-ren kısa süreli bir mola sunuyor. Washington tarifeleri düşürürken Pekin nadir element kısıtlamala-rını askıya aldı; ancak çip, yapay zekâ ve dijital güvenlik gibi stratejik alanlarda çözümsüzlük de-vam ediyor. Tarafların iç ekonomik baskılar nedeniyle attığı bu sınırlı adımlar, küresel tedarik zincirlerinin kırılganlığını ve yapay zekâ eksenine taşınan yeni güç mücadelesinin giderek sertleş-tiğini gösteriyor. KÜRESEL YETENEK AVI Günümüzde ülkeler yapay zekâdan çip üretimine, enerjiden savunma teknolojilerine kadar gelece-ğin stratejik sektörlerini belirleyecek en kritik unsur olan nitelikli insan kaynağı için amansız bir rekabet yürütüyor. ABD'nin H-1B vizesi maliyetlerini 100 bin dolara çıkarmasının ardından Çin'in K vizesi ile genç STEM mezunlarına kapılarını açması, küresel yetenek çekme yarışının yeni bir boyuta taşındığını gösteriyor. DEHŞET DENGESİNE DÖNÜŞ “Dehşet dengesi” kavramı, Soğuk Savaş'ın karanlık ama istikrar sağlayıcı mekanizmasını ifade eder. Bugün bu kavramın yeniden gündeme gelmesi, uluslararası sistemin hızlı bir dönüşüm içinde olduğunun işareti. Büyük güçler arasındaki rekabet sertleşirken, nükleer silahlar yalnızca caydırı-cılığın değil, aynı zamanda dış politikada baskı ve sinyal verme araçlarının bir parçası haline geli-yor. EKONOMİYİ DAHA İYİ OKUMAK İÇİN Z Raporu'nda Aralık sayısında Pazarlama Dünyası köşesinde Esad Sivri ‘2025: Pazarlama iletişi-minin büyük dönüşüm yılı” başlıklı analizinde yılın Z raporunu ortaya koydu. Bir Ülke köşesinde Japonya ekonomisi ile ilgili tüm merak edilenler incelenirken; her zaman olduğu gibi güncel eko-nomiye dair farklı dosya konuları da okuyucunun beğenisine sunuluyor. Z RAPORU YAZARLARI EKONOMİK VE SİYASİ GELİŞMELERİ YORUMLUYOR Z Raporu'nun yazar kadrosu da ekonomi gündemine dair görüşlerini Z Raporu okuyucuları için kaleme almayı sürdürüyor. Semra Karabaş, Ali Saydam, İbrahim Acar, Prof. Dr. Kadir Tuna, Dr. Mehmet Akif Soysal ve Prof. Dr. Metin Toprak gündemdeki son gelişmeleri değerlendirirken; Mustafa Özel, İz Bırakanlar köşesinde ‘Tecrübe en büyük sermaye' konusunu ele aldı. Analist Cü-neyt Paksoy da piyasadaki son gelişmeleri yorumladı.