İslami Hareketlerin Paradigma Arayışı

20. yüzyıl İslamcılık düşüncesinin örgütlü, ete kemiğe bürünmüş yapısını oluşturan çabalara biz İslam hareketler diyoruz. İslam hareketlerin, politik mücadeleyi önceleyenleri, tezkiye ve terbiyeyi ya da ihya ve tecdit çabalarını önceleyenleri var. Ve bakıldığında bu tercih bizi yüz yıl taşıdı. Lakin geldiğimiz noktada yeni paradigma arayışına, üçüncü kez bir paradigma arayışına giriyoruz. Çünkü İslami hareketler mevcut alışkanlıklarıyla, mevcut yapılarıyla, örgütlenme biçimleriyle, mevcut gündemleriyle artık bir patinaj yaşıyorlar. Sadece İslami hareketler yaşamıyor. Müslüman âlimler de yaşıyor, Müslüman akademisyenler de yaşıyor. Dolayısıyla yüz küsur yıl önce nasıl "eski hâl muhal ya yeni hâl ya izmihlal" dedilerse biz de benzer bir tabloyla karşı karşıyayız. Tabi köprünün altından çok sular aktı ve biz bu sistemi tecrübe ederek eksiklerini görüp tamamlamak, başarılarını ve yeterliliklerini görerek sorunlarımızı çözmek imkânlarımızı belli ölçüde kaybetmiştik. Tarihsel süreç içerisinde meseleleri ele almadığımız zaman, o dönemki karşı karşıya olduğumuz durumu ya abartılı iyimserlikler ya da abartılı kötümserlikler üzerinden okumaya kalkarız. Abartılı iyimserlikler içinde bakanlar, içinde yaşadığımız sorunları ıskalayacak, abartılı kötümserlikler içinde bakanlar da o karamsar psikolojiyle karşı karşıya olduğumuz imkânları göremez hâle gelecekler ve eylem kabiliyetlerini kaybedeceklerdir. İfrat ve tefrit.